بعضی وقت‌ها کم می‌آورم وقتی از من می‌پرسند: برای دخترم که کلاس دومه چه کتاب‌هایی پیشنهاد می‌دهید؟ برای دانش‌آموزانم که کلاس هشتم هستند چه کتاب‌هایی بهتره؟ اگر کتاب علمی بخواهیم چطور؟ اگر شعر خردسال بخواهیم چطور؟ و… برای همین وقتی دبیر ویژه‌نامه‌های ماهنامه «رشد معلم» بودم (سال‌های 92 و 93) با همکاری خانم پریسا برازنده که از مترجمان و نویسندگان کوشای کودکان و نوجوانان است دست به تهیه لیستی زدیم از کتاب‌های برگزیده انواع داوری‌ها در یک دهه قبل از آن و برخی موارد هم خودمان با مشورت دیگران کم و زیاد کردیم. مسؤولان شورای کتاب کودک، کانون پرورش فکری، لاک‌پشت پرنده، کتاب سال، جایزه حبیب غنی‌پور، کتابنامه رشد و… با ما همکاری خوبی کردند. فهرستی شد با پانصد عنوان کتاب که در ویژه‌نامه «کتاب و معلم» آن ماهنامه منتشر کنیم. حدود سه ماه زحمت کشیدیم. این فهرست در جدولی قرار گرفته بود و در خانه‌های جدول گروه سنی، موضوع، قالب، کلیدواژه‌ها، شناسنامه کتاب و… در یازده خانه مقابل عنوان هر کتاب آمده بود. خیلی خوشحال بودم که در ماهنامه سراسری رشد معلم چنین فهرستی ثبت می‌شود و دست معلمان را در انتخاب کتاب‌های مناسب باز می‌گذارد. هر کسی هم آن سوال‌ها را از من می‌پرسید کافی بود به آن جدول ارجاعش دهم. اما نتیجه اسف‌بار بود. قبل از چاپ آن شماره به دستور یکی از مدیران که هنوز هم نمی‌دانم چه کسی بود، جدول را از مجله خارج کردند و یک فهرست سی تایی از آن استخراج کردند و گفتند این را منتشر کنید. گفتند: «مگر مجله دولتی جای تبلیغات است؟» حیرت کردم! هر چه چانه زدم چاره‌ای پیدا نشد که نشد و تازه من ماندم و پنج صفحه خالی که باید برایش مطلب فراهم می‌کردم. حبیب یوسف‌زاده که سردبیر ماهنامه بود کمکم آمد و ظرف چهل و هشت ساعت پنج صفحه مطلب جایگزین آن جدول کردیم و حبیب‌خان از من خواست آن فهرست را خودمان جایی دیگر منتشر کنیم که نکردیم و ماند. به هر روی اینجا چند لیست از کتاب‌های برگزیده ارائه می‌کنم که نتیجه تلاش دوستان و همکاران دقیق بنده است و شیوه انتخابشان شبیه همان چیزی است که ما رفته بودیم. یعنی تلاش شده منصفانه و به دور از هر نوع ملاحظه‌ای باشد. هر چند این فهرست‌ها جدول نیستند و مثل یک بروشور ارائه شده‌اند و امتیازشان این است که تصویر رنگی جلد کتاب‌ها را دارند و معرفی خوبی هم از هر کتاب صورت داده‌اند. کمبودش این است که تفکیک موضوعی ندارد مثل علمی، تاریخی، مهارتی، فلسفی، زیست محیطی و… و دسته‌بندی قالب روایی هم ندارد؛ مثل داستان، فرهنگنامه، شعر، کمیک‌استریپ و… که اطمینان دارم در لیست‌های بعدی‌شان برطرف خواهد شد. هیچ لیست و فهرستی نیست که کامل و بی نقص باشد. چون به سلیقه داوران بستگی دارد. هیچ گروه داوری هم از همه کارشناسان یک رشته تخصصی تشکیل نمی‌شود. ولی بعضی لیست‌ها یک‌جانبه‌نگر هستند و بعضی لیست‌ها چند جانبه‌نگر. دبیرخانه جام باشگاه‌های کتابخوانی لیست‌هایی را پیشنهاد داده که به نظر من چندجانبه‌گر است و بر مبنای کتاب‌های برگزیده داوری‌های گوناگون دولتی و غیر دولتی. به نظرم به دست هر که به کارش می‌آید برسانید.
علی‌اکبر زین‌العابدین
اطلاعات بیشتر را درباره جام باشگاه‌های کتابخوانی در این وبگاه ببینید:
جام باشگاه‌های کتابخوانی کودک و نوجوان
نظر بگذارید