‍ نوجوان‌ها رمان عاشقانه بخوانند/نخوانند؟

🔻واکاوی دو چالش اصلی والدین

خوب می‌دانم هنوز بسیاری از پدر و مادرها، مربیان و معلمان و زعمای جامعه ایرانی با عاشق‌شدن نوجوانان مخالفند. اگر هم نباشند، از اینکه دختر و پسرشان رمان عاشقانه بخوانند حالشان بد می‌شود!

🔻بدون رودربایستی هر دو نوع منظر را بررسی می‌کنیم:

🔹اول، اگر مشکل اصلی بزرگترها ذات عاشق شدن نوجوانشان است، علتش دو نگرانی کلی‌ است: سقوط اخلاقی نوجوان یا مشغولیت ذهن و احساسش و بازماندن از درس و پیشرفت‌، و یا هر دو با هم.
و اگر مشکل با خواندن رمان‌های عاشقانه‌ است، به احتمال زیاد به‌خاطر سایه‌ی بلند رمان‌های زرد و عوامانه‌ی بزرگسال است که نوجوانان چندین نسل اخیر خوانده‌اند. چون این کتاب‌ها نگاهی سطحی به مساله عشق داشته‌اند یا وجه جنسیتی‌شان بر جنبه‌ی معنوی آن می‌چربیده.

🔸در پاسخ به چالش اول: سقوط اخلاقی ناشی از عشق نیست بلکه دقیقا از نبود عشق است. عشق طبیعی و غریزی نوجوانی در بسیاری موارد برای همیشه در دل شخص پنهان می‌ماند. چنانچه ارتباطی اندک هم شکل بگیرد، نوعی از خودگذشتگی و تنها طرف مقابل را دیدن است و وجه پاکبازی عشق غلبه دارد. هرچند ممکن است گاهی ذهن نوجوان را چنان درگیر کند که کم و کاستی‌هایی در امر تحصیل و امور روزمره‌اش پیش آورد. نگرانی اخلاقی را باید در شیوه‌ی تربیتی خانواده‌ها، جامعه و آموزش رسمی جست‌وجو کرد که لزوما ارتباطی با مساله‌ی عشق ندارد. سوز و ساز تجربه‌ی عاشقی نوعی کشمکش درونی است که به رشد عاطفی و هیجانی نوجوان منجر می‌شود و زمینه‌های رشد معنوی را در وی مهیا می‌کند. نوجوان عاشق شعر می‌خواند، موسیقی می‌شنود، ساز می‌نوازد، شعر می‌سراید، بر بوم نقش عاشقی می‌زند و معمولا ارتباط صاف‌تری با خدای خود برقرار می‌سازد.
🔹در پاسخ به چالش دوم: پیش از این اگر نوجوانی مثل من یا شما می‌خواست رمان عاشقانه بخواند دو انتخاب بیشتر نداشت: یا باید همین رمان‌های به اصطلاح زرد و عوامانه را می‌‌خواند که بسیاری والدین مخالف، در نوجوانی خوانده‌اند؛ یا باید سراغ رمان‌های کلاسیک و مدرن درجه اول ایران و جهان می‌رفت. طبعا نوجوان کم‌خوان با نوع اول ارتباط می‌گیرد. اما در دو دهه‌ی اخیر رمان‌های عاشقانه مخصوص نوجوانان به بازار آمده‌‌‌اند که بیشتر ترجمه‌اند تا تالیف؛ اما کارشناسی‌شده‌اند و با طبع نوجوانی سازگارند. حتی رمان‌هایی که روایت اصلی‌شان بر مدار عشق نیست اما عشق مثل حریری سپید بر پشت صحنه‌ی کتاب رقصیده‌است.

🔸تازه باید گفت خوش به سعادت نوجوانان پیش از مدرنیسم که بیژن و منیژه، وامق و عذرا، لیلی و مجنون و شیرین و فرهاد می‌خواندند یا از نقالان می‌شنیدند.

🔹ما در گروه سنجاق‌قفلی، در جعبه‌های عاشقانه‌های نوجوان به سراغ این نوع کتاب‌ها رفته‌ایم. کتاب‌هایی که هم کیفیت ادبی مناسبی دارند و هم معنای آشکار و پنهانشان ستودنی است.

🔸معرفی‌های همکارانم را در جعبه‌ی اول عاشقانه‌‌های نوجوان بخوانید تا جعبه‌های بعد با معرفی کتاب‌های خوب دیگر آماده شوند.

علی‌اکبر زین‌العابدین
سردبیر گروه سنجاق‌قفلی